DE BOTTER

De botter is een oud Nederlands type vissersvaartuig en het meest bekende schip dat op de Zuiderzee heeft gevist. Het type is ontstaan in de tweede helft van de 19e eeuw en werd zo gebouwd dat ze uitermate geschikt werd voor de visserij op de Zuiderzee. Voor het bouwen van de botter werd voornamelijk gebruik gemaakt van eikenhout. Botters hebben een hoge kop zodat de zee wordt gekeerd en er een vooronder ontstaat dat als leef- en opslagruimte wordt gebruikt. Het achterschip is laag om gemakkelijk te kunnen vissen.

In het achterschip bevindt zich de typerende ‘bun’. Dat zijn drie met water gevulde ruimen die onder water zijn afgedekt door geperforeerde ‘kaarplaten,’ waardoor het buitenwater er doorheen kan stromen. In de bun wordt de vangst levend gehouden. De zwaarden zijn nodig omdat het schip geen kiel heeft. De tuigage bestaat uit een massieve steekmast waaraan het grootzeil en de fok kunnen worden gehesen. Bij licht weer kunnen een kluiver en een bras als bijzeilen worden toegevoegd. Bij het oorspronkelijke gebruik in de visserij bestond de bemanning uit twee tot vier personen, afhankelijk van de visserijmethode. Bij het tegenwoordige recreatieve gebruik loopt de bemanning bij wedstrijden vaak op zes tot acht mensen, om vlotte manoeuvres en zeilwisselingen te kunnen waarborgen. Veel botters worden verhuurd aan passagiers. Het aantal passagiers is wegens wettelijke beperkingen gelimiteerd tot twaalf. Na 1900 zijn er bijna geen nieuwe botters meer gebouwd. Hout en zeiltuig werden verdrongen door ijzer en motoren. Vandaag de dag worden er enkele tientallen botters door liefhebbers in de vaart gehouden. Zij zijn verenigd in de Vereniging Botterbehoud. Binnen de vereniging wordt bij het restaureren en onderhouden van de schepen gestreefd naar maximale originaliteit in bouwmethodes en materiaalgebruik.

De Bunschoter Botter BU 210
Op de Botterwerf in Spakenburg is in 1986 een nieuwe botter gebouwd: de BU 210. Dit nummer verwijst naar het hoogste visserijnummer dat ooit werd uitgegeven. De botter wordt beheerd door de Stichting Bunschoter Botter BU 210. Voor het onderhoud wordt het schip verhuurd en worden rondvaarten georganiseerd.

Bunschoten
Aan de zuidkant van de randmeren ligt de gemeente Bunschoten. Een van de onderdelen van deze gemeente is Spakenburg, van oorsprong een vissersplaats aan de Zuiderzee. In de bloeitijd van de visserij lag hier een van de grootste vissersvloten met op het hoogtepunt meer dan 200 schepen. Inmiddels is deze vloot geheel verdwenen door de afsluiting en inpoldering van de Zuiderzee. Wat bleef zijn veel herinneringen aan het Zuiderzeeverleden als de visafslag, vishangen (onderdeel van Museum Spakenburg), Botterwerf en Oude Haven. In de Oude Haven ligt de grootste bottervloot van Nederland. Omdat Spakenburg onderdeel was van de gemeente Bunschoten, droegen de oorspronkelijke vissersschepen een BU nummer.

Vaargebied
Het vaargebied van de BU 210 zijn de zuidelijke randmeren bestaande uit het Eemmeer en het Nijkerkernauw. Deze meren liggen tussen de provincies Utrecht, Gelderland, Flevoland en Noord-Holland. Voor 1932 was dit de zogenaamde Zuidwal van de Zuiderzee, daarna het IJsselmeer. Het ontstond in de jaren zestig bij de inpoldering van Zuidelijk Flevoland. De randmeren zijn aangelegd om te voorkomen dat het waterpeil van het oude land niet zakt en verdroogt als gevolg van de inpolderingen. Tegenwoordig zijn de randmeren van belang voor het toerisme en natuurbeleving. Een groot deel van het Eemmeer is aangewezen als Staatsnatuurmonument. De rivier de Eem mondt uit in het Eemmeer. In het Eemmeer ligt het eiland Dode Hond, in de volksmond Vogeleiland genoemd. Dit is aangelegd voor het bergen van baggerspecie die vrijkwam bij het graven van de vaargeul langs de polders.